English / Azərbaycan Türkçesi / آذربایجان تۆرکجه سی 

1. Measurement / Ölçüm / اؤلچۆم

• Containers and Packaging / Qab və Qablaşdırma /

 قابلاروقابلاشدیرما

• Weight unit of Measurement / Çəki Ölçü Birimləri /

 چَکی اؤلچۆ بیریملری 

• Volume Units of Measurement / Həcm Ölçü Birimləri / 

حجم اؤلچۆ بیریملری  

• Length Units of Measurement / Uzunluq Ölçü Birimləri /

 اوزونلوق اؤلچۆ بیریملری

• Area Units of Measurement / Alan Ölçü Birimləri / 

آلان اؤلچۆ بیریملری

• Simple Units of Measurement / Sadə Ölçü Birimləri /

         ساده اؤلچۆ بیریملری

      WWW.TURANIAN.BLOG.IR

https://az.wikipedia.org 

https://azb.wikipedia.org 

؟ / Arpa / آرپا 

Arpanın tibbi ədəbiyatlarda 37,5 qr-a bərabər olduğu göstərilir / 

آرپا‌نین طیبّبی ادبیاتلاردا 37،5 قر-آ برابر اولدوغو گؤستریلیر

؟ / Çanaq / چاناق 

Ərzağın çəkisini ölçmək üçün istifadə edilən çəki ölçü birimi / 

ارزاغین چکیسینی اؤلچمک اؤچۆن ایستیفاده ائدیلن چکی اؤلچو بیریمی

؟ / Girvənkə / گیروَنکه 

Bir girvənkə 400 q-a bərabərdir. Çəkisi 400 q olan çəki daşına da girvənkəlik daş deyilir. Vaxtilə girvənkə daha çox ərzaq ticarətində işlədilmişdir /

 بیر گیروَنکه 400 ق-آ برابردیر. چکیسی 400 ق اولان چکی داشینا دا گیروَنکه‌لیک داش دئییلیر. واختیله گیروَنکه داها چوخ ارزاق تیجارتینده ایشله‌دیلمیشدیر 

؟ / Qırat / قیراط 

 Əsasən qızılcılık istifadə edilən ölçü birimi /

 اساسن قیزیلجیلیک دا ایستیفاده ائدیلن اؤلچۆ بیریمی 

؟ / Misqal / میثقال 

Təxminən 4,26 q-a bərabərdir / 

تخمیناً 4،26 ق-آ برابردیر 

؟ / Batman / باتمان 

Bir batman 8 kiloqrama bərabər tutulur / 

بیر باتمان 8 کيلوقراما برابر توتولور 

؟ / Təbriz batmanı / تبریز باتمانی 

Təbriz batmanının dəyəri rəsmi olaraq 3 kg təsbit olunub (1935-ci ilde) / 

تبریز باتمانی‌نین دَیری رسمی اولاراق 3 ک‌ق تثبیت اولونوب

؟ / Kisə / کیسه 

Ərzağın çəkisini ölçmək üçün istifadə edilən çəki ölçü birimi / 

ارزاغین چکیسینی اؤلچمک اؤچۆن ایستیفاده ائدیلن چکی اؤلچۆ بیریمی

؟ / Pud / پود 

iki batman 1 pud deməkdir. 16,4 kq-lıq çəki daşlarına da pudluq daş deyilir / 

 ایکی باتمان 1 پود دئمکدیر. 16،4 ک‌ق-لیق چکی داشلارینا دا پودلوق داش دئییلیر 

؟ / Dang / دانگ 

Çəki daşının adıdır. Dangın mənası altıda bir deməkdir. Əmlakın altıda birinə də dang deyilir /

چکی داشی‌نین آدیدیر دانگین معناسی آلتیدا بیر دئمکدیر. املاکین آلتیدا بیرینه ده دانگ دئییلیر 

؟ / Tağar / تاغار 

Tağarın Təbrizdə 295 kq-a, Şamaxı xanlığında 400 kq-a bərabər olduğu, digər xanlıqlarda isə 240-600 kq arasında dəyişdiyi aydın görünür / 

تاغارین تبریزده 295 ک‌ق-آ، شاماخی خانلیغیندا 400 ک‌ق-آ برابر اولدوغو، دیگر خانلیقلاردا ایسه 240-600 ک‌ق آراسیندا دییشدیگی آیدین گؤرۆنۆر 

? / Xalvar /خالوار 

Daha böyük çəkiləri ölçmək üçün xalvardan istifadə olunmuşdur. 1 xalvar 25 puda bərabərdir ki, bu da təxminən 400 kq deməkdir / داها بؤیۆک چکیلری اؤلچمک اۆچۆن خالواردان ایستیفاده اولونموشدور. 1 خالوار 25 پودا برابردیر کی، بو دا تخمیناً 400 ک‌ق دئمکدیر 

Inch / Düymə / دۆیمه 

Düymə 25,4 mm-ə və ya 2,54 sm-ə bərabər götürülmüşdür / دۆیم 25،4 م‌م-ه و یا 2،54 س‌م-ه برابر گؤتورولموشدور 

? / Tuluq / تولوق 

Tuluq qoyun dərisindən olup və ondan əsasən maye halında olan ərzaqları və yeməkləri saxlamaq və ölçmək üçün istifadə edilirdi / تۇلۇق قویون دریسیندن الوپ و اوندان اساساً مایع حالیندا اولان ارزاقلاری و یئمکلری ساخلاماق و اؤلچمک اۆچۆن ایستیفاده ائدیلیردی 

Bowl / Tas / تاس 

Ərzağın çəkisini ölçmək üçün istifadə edilən çəki ölçü birimi / 

ارزاغین چکیسینی اؤلچمک اؤچۆن ایستیفاده ائدیلن چکی اؤلچو بیریمی

? / Addım / آددیم 

Təxminən 1 m-ə bərabər uzunluq ölçüsü birimidir / تخمیناً 1 متره برابر اوزونلوق اؤلچوسۆ بیریمیدیر 

? / Ağac / آغاج  

Bir ağac təxminən 6-7 km-ə bərabər götürülmüşdür /  بیر آغاج تخمینن 6-7 کیلومتر-ه برابر گؤتۆرولمۆشدور 

 Arshin / Arşın / آرشین   

Arşın = 28 düym = 71,12 sm dir /  آرشین = 28 دۆیم = 71،12 س‌م 

? / Barmaq / بارماق  

Barmaq adından da görüdügü kimi bir barmağın uzunluğuna bərabərdir / 

بارماق، آدیندان دا گؤرۆندوگۆ کیمی، بیر بارماغین اوزونلوغونا برابردیر

? / Çərək / چره‌ک  

 Çərəkdən həm uzunluq, həm də çəki birimi kimi istifadə edilmişdir. çərək bütün hallarda bütövün dörddə birinə bərabər götürülür /

 چر‌ه‌کدن هم اوزونلوق، هم ده چکی بیریمی کیمی ایستیفاده ائدیلمیشدیر. چره‌ک بۆتۆن حاللاردا بوتۆوۆن دؤردده بیرینه برابر گؤتۆرۆلۆر

Cubit / Dirsək / دیرسک 

Qulacdan bir az kiçik, qarışdan böyük uzunluqları ölçmək üçün azərbaycanlılar arasında dirsəkdən istifadə olunmuşdur / قولاج" دان بير آز کيچيک، "قاریش"دان بؤيۆک اوزونلوقلاری اؤلچمک اۆچۆن آذربايجانليلار آراسيندا "ديرسک"دن ايستيفاده اولونموشدور "

 Hand Span / Qarış / قاریش 

Qarış əli açıq vəziyyətdə tutduqda baş barmağın ucundan çeçələ barmağın ucuna qədər olan uzunluğu bildirir və bu da orta hesabla 0,213 m-ə, yəni təqribən 20 sm-ə bərabərdir. El arasında 5 qarış 1 m-ə bərabər (5x20 sm=100 sm=1 m) götürülür. 

 قاریش الی آچیق وضعیتده توتدوقدا باش بارماغین اوجوندان چئچله بارماغین اوجونا قدر اولان اوزونلوغو بیلدیریر و بو دا اورتا حسابلا 0،213 م-ا، یعنی تقریباً 20 س‌م-ه برابردیر. ائل آراسیندا 5 قاریش 1 م-ه برابر (5×20 س م=100 س‌م=1 م) گؤتۆرۆلۆر 

Fathom / Qolac / قولاج 

Qolac ("qol" və "aç" sözlərindən əmələ gətirilmişdir). Qolac bəzi ədəbiyyatlarda "iki əli də çiyin bərabəri" açıq tutduqda sağ əlin başala barmağının ucundan sol əlin müvafiq barmağının ucuna qədər olan məsafəyə bərabər görülür; gah 150 sm, gah 142 sm, yaxud 177 sm hesab olunur 

قولاج ("قول" و "آچ" سؤزلريندن عمله گتيريلميشدير). قولاج بعضی ادبياتلاردا "ايکی اَلی ده چيگين برابری" آچيق توتدوقدا ساغ الين باشالا بارماغی نین اوجوندان سول الين مۆوافيق بارماغی نین اوجونا قدر اولان مسافه‌يه برابر گؤرۆرۆلور؛ گاه 150 س‌م، گاه 142 س‌م، ياخود 177 س‌م حساب اولونور  

? / Mənzil / منزیل 

Karvanın 1 gundə gedəcəyi yol (29-30 km) da mənzil adlanır. Turk xalqlarında, eyni zamanda azərbaycanlılar arasında 1 gundə dayanmadan gedilən yola ulu mənzil deyilir. 

کاروا‌نین 1 گونده گئده‌جئی يول (29-30 ک‌م) دا منزيل آدلانير. تورک خالقلاريندا، عئينی زاماندا آذربايجانليلار آراسيندا 1 گونده دايانمادان گئديلن يولا اولو منزيل دئييلير 

*The word means 'Arşin', and thus, the measure corresponds to a yard 

? / Kotan / کوتان   

Torpaq ölçüsü kimi kotanın bir gündə şumladığı alana deyilir / تورپاق اؤلچۆسۆ کیمی کوتا‌نین بیر گونده شوملادیغی آلانا دئييلير

Hectare (ha) / Hektar /هکتار 

Hektar 10000 m²-a ilə bərabərdir / هکتار ۱۰۰۰۰ متر مۆربع ایله برابردیر

? / Baş / باش 

Baş sözü əsasən say bildirir. Heyvanların sayısı, ailə üzvlərinin, axar suyun miqdarını ölçmək üçün və Mətbəxdə işlənən soğanı da başla sayılır / باش سؤزۆ اساساً سای بیلدیریر. حئیوانلارین ساییسی، عاییله عوضولری‌نین آخار سویون میقدارینی اؤلچمک اۆچۆن ومطبخده ایشلنن سوغانی دا باشلا ساییلیر

؟ / Boyun / بویون 

Hearth / Tüstü / تۆستۆ  

Hər evdə bir ocaq qalandığına görə, bir tüstü bir ev, bir ailə demək olmuşdur / هر ائوده بیر اوجاق قالاندیغینا گؤره، بیر تۆستۆ بیر ائو، بیر عاییله دئمک اولموشدور 

? / Top / توپ 

Top sözü əsasən say bildirir /توپ سۆزۆ اساساً سای بیلدیریر

? / Kəllə / کلله 

Kəllə əsasən say bildirir / کلله سۆزۆ اساساً سای بیلدیریر

? / Qol / قول 

Əkinləri suvararkən axıdılan suyun miqdarını ölcmək ücün istifadə edilən ölçü birimi / اَکینلری سووارارکن آخیدیلان سویون میقدارینی اؤلچمک اۆچۆن ایستیفاده ائدیلن اؤلچۆ بیریمی

? / Diş / دیش 

 Diş əsasən say bildirir / دیش سۆزۆ اساساً سای بیلدیریر

? / Qulaq / قولاق 

 Qulaq əsasən say bildirir / قولاق سۆزۆ اساساً سای بیلدیریر

WWW.TURANIAN.BLOG.IR

https://az.wikipedia.org 

https://azb.wikipedia.org